Biblioteka Gdynia: Znamy laureatów 15. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA

Eseistka Urszula Zajączkowska, poeta Tomasz Bąk, debiutująca prozaiczka Dorota Kotas i tłumacz Piotr Sommer zostali laureatami tegorocznej piętnastej już edycji Nagrody Literackiej GDYNIA.

ESEISTYKA
**Urszula Zajączkowska, Patyki, badyle, Wydawnictwo Marginesy,Warszawa 2019. **

O książce:
Relacja badaczki samotnie podążającej ścieżkami natury. To pogranicze fizyki Newtona i poetyki, to matematyka i filozofia, a przede wszystkim szczera czułość dla żyjących zielonych istot.
Czym są ekspresje roślinnego życia? Jak je wyrazić w granicach języka? Jak poruszają się pędy mięty i dyni? Czy wpływa na nie Księżyc? Co robi wiatr koronom drzew? W jaki sposób goją się rany i co sprawia, że rośliny się deformują? Skąd w nich ten pęd do przeżycia w każdych warunkach? Kiedy i jak umierają?
W naszym rozumieniu rośliny są tłem dla ludzkiego życia. Ozdobą lub pokarmem. Nie myśli się o nich jak o bogatym świecie niezależnych istot, które odznaczają się niezwykłą wrażliwością, zdolnością do przekształcania własnych ciał i które istniały na długo przed tym, zanim pojawił się na ziemi jakikolwiek ssak.
Patyki, badyle” to spotkanie człowieka z wnętrzem ciał roślin, z ich językiem widocznym w budowie liści, łodygach i korzeniach. Takiej opowieści jeszcze nie było.

POEZJA
**Tomasz Bąk, Bailout, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu,Poznań 2019. **

O książce:
Pieniądz (energia działająca nieustannie jako entelechia) to coś w rodzaju złośliwej parodii ruchu samego życia i czasu. Poemat postpoetycki Bailout” nie przynosi wprawdzie ogólnej krytyki pieniężnego rozumu, obraca się jednak z rozmachem w środowisku naturalnym współczesnych machinacji systemu, z jego globalnie panującą inżynierią finansową (derywaty, sekurytyzacja), która przesądza o tym, jak z dnia na dzień żyjemy, ty i ja; jak wiąże koniec z końcem Tomasz Bąk (a żyjemy i wiążemy te końce jak człowiek-pizda”, mówiąc inaczej: chujowo”). Kryzys 20072010, okolicznościowa pobudka utworu, wywołuje szereg wstrząsów wtórnych” reperkusji, spostrzeżeń i refleksji, które przybliżają obłędny taniec alchemicznych upiorów” (jak ruch w interesie samego pieniądza widział Marks). Ale wydźwięk całości nie jest rozpaczliwy. Słychać Preguntando caminamos” zapatystów; pada słowo na rzecz bezwarunkowego dochodu podstawowego; tu i ówdzie pojawiają się inne zajawki niezupełnie niemożliwych nadziei.
Andrzej Sosnowski

PROZA
Dorota Kotas, Pustostany, Wydawnictwo Niebieska Studnia,Warszawa 2019.

O książce:
W pustostanach na Grochowie wiele się dzieje: ktoś odbiera korespondencję, opiekuje się roślinami, zostawia jedzenie na stole. Po śmierci trwa życie jakby nikt nie umarł, tylko na chwilę wyszedł po zakupy na bazar. Śmierć jest bezpieczna i wydarza się mimochodem. W na wpół magicznej rzeczywistości jest też miejsce na lęk, samotność, trudności adaptacyjne, czułość i poczucie humoru. To surrealistyczna historia o mieszkaniu w starym domu w Warszawie strasznie dziwnym mieście w domu z widokiem na kulę ziemską. A także o tym, czym można się pożywić w domach zmarłych sąsiadów, jak się czuje pani w kiosku Ruchu i kto kradnie spod domów azalie. Jedna z bohaterek postanawia zamieszkać w wannie, bo jest jej smutno w stolicy. Wbrew pozorom to bardzo wesoła i pouczająca książka. Można się z niej dowiedzieć, jak powstaje człowiek albo z czego ugotować w Polsce smaczną zupę. Poza tym moc wskazówek dla roślin, jak opiekować się ludźmi, i dzieje z życia bazaru. Kupić i czytać zamiast żyć świetny pomysł na każdą porę roku.

**PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

Piotr Sommer, autor oryginału Charles Reznikoff, Co robisz na naszej ulicy, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań 2019**.

O książce:
Ten wybór to wiele książek w jednej. Znajdziemy tu kapitalne obserwacje przechodnia opisującego ulice Nowego Jorku. Ten przechodzień-obserwator patrzy chłodnym okiem na spektakl życia i śmierci: Obcy jak ptak/słucham szczebiotu współziomków”, bo Sam jestem milczącym psem, co biegnie dalej”. Ale chłód obserwacji łączy się z czułością, którą wydobywa właśnie muzyka tych wierszy. I jest inny nurt żydowski, biblijny. W dłuższych poematach pojawiają się też opowieści o przeszłości choćby wstrząsające obrazy z historii Stanów Zjednoczonych Stare dobre czasy: recytatyw”. Głosy z innego czasu przemawiają u Reznikoffa tak jak głos dziadka, Żyda ze Wschodu. Nieskończenie poruszający jest też Kadysz” napisany po śmierci matki, szczegółowy obraz umierania, który zamienia się w rozmowę ze zmarłą: między nami modlitwy i słowa i świece”. Dawno nie czytałam tak wstrząsającej książki poetyckiej.
Justyna Sobolewska, Polityka”.

**GRATULUJEMY!

Tytułów szukajcie w katalogu Biblioteki Gdynia. **

Więcej informacji o Nagrodzie Literackiej Gdynia znajdziecie tutaj:

nagrodaliterackagdynia.pl/festiwal

bibliotekagdynia.pl/uncategorized/znamy-laureatow-15-edycji-nagrody-literackiej-gdynia/